احتمالا همه ما برای خرید فرش به کیفیت، طرح و رنگ فرش و هماهنگی آن با دکوراسیون خانه توجه می‌کنیم؛ اما کمتر کسی به قدمت و اصالت فرش توجه دارد. اگر می‌خواهید فرش شما تمامی این ویژگی‌ها را داشته باشد، باید سراغ فرش بیجار دستباف بروید و البته آن را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید. قالی بیجار از اصیل‌ترین قالی‌های ایرانی است که قدمت بافت آن به قرن‌ها قبل می‌رسد و بسیاری در جهان آن را نماد قالی ایرانی می‌دانند.
در این مقاله با ویژگی‌های فرش دستباف بیجار مثل روش بافت، طرح و رنگ‌های آن و همچنین یکی از بهترین تولیدکنندگان و فروشندگان این قالی زیبای ایرانی آشنا می‌شوید.
درباره فرش بیجار؛ تاریخچه و سابقه
مثل سایر فرش‌های دستباف ایرانی، قالی بیجار هم نماینده یک شهر است. شهر بیجار در شمال استان کردستان واقع شده و با استان‌های همدان، زنجان و آذربایجان غربی همسایه است. این شهر در گذشته مرکز ولایت گروس بوده که شامل مناطقی از استان‌های همدان، زنجان و کردستان می‌شده است. به همین دلیل است که همچنان برخی فرش دستباف بیجار را با نام فرش گروس هم می‌شناسند.
همچنین قرار داشتن بیجار در مرکزیت ولایت گروس قدیم باعث شده که این شهر ساکنان ترک تبار هم داشته باشد و می‌توان نشانه‌های حضور آن‌ها را در بافت دو پود و مستحکم فرش بیجار دید؛ نشانه‌ای که این فرش را با سایر فرش‌های منطقه کردستان متفاوت می‌کند.
تراکم بالای فرش بیجار و پودهای ضخیم این فرش باعث شده که آن را با عنوان فرش آهنین هم بشناسند. آهنین بودن این قالی ایرانی تا کردن آن را دشوار کرده و مقاومت آن در برابر پوسیدگی و گردوخاک را بالا برده است.
قدمت قالی بیجار به 1266 هجری قمری می‌رسد و یکی از مشهورترین فرش‌های دستباف ایرانی در جهان است. مثلا فرش بیجار در کاخ سفید و بسیاری از مراکز سیاسی مهم جهان حضور دارد و از آن برای زیبا کردن این مکان‌ها استفاده می‌شود.
مهم‌ترین ویژگی‌های فرش بیجار را بشناسید
اگر بخواهید برای خرید فرش بیجار بازار تهران یا شهرهای دیگر را بگردید، باید حتما با ویژگی‌های این فرش آشنا باشید تا بتوانید آن را از فرش‌های دیگر تشخیص بدهید و همچنین فرش دستباف بیجار اصیل را هم بشناسید.
لازم به ذکر است که در تولیدی فرش دستباف رحیمی، فرش بیجار دستباف با کیفیت بالا، به صورت تخصصی، با نقشه‌های شهری (استاندارد) و تنوع طرح و رنگ بالا بافته می‌شود.
بافت و پرز فرش بیجار
در حال حاضر فرش‌های بیجار با استفاده از دو پود بافته می‌شوند، یعنی در هر ردیف گره فرش، از دو نخ پود استفاده می‌شود که یکی از آن‌ها معمولا نازک و از جنس پنبه و دیگری از جنس پشم و کلفت است. علاوه بر این، گره‌های فرش بیجار به صورت ترکی و با استفاده از ابزار مخصوص زده می‌شوند که این موضوع در کنار بافت دو پود، تراکم و استحکام فرش را بالا می‌برد.
همچنین روش بافت فرش دستباف بیجار به صورت لول است. در این روش تارهای چله فرش را روی دار قالی به نحوی قرار می‌دهند که در محل گره به هم می‌چسبند. این تارها با کمک ابزار مخصوص به صورت زیرورو قرار می‌گیرند که این روش بافت هم در تراکم بالای فرش و مقاومت آن در برابر نفوذ گردوخاک و پوسیدگی مؤثر است.
علاوه بر این فرش‌های بافته شده در مناطق عشایری بیجار از اندازه‌های استاندارد فرش تبعیت نمی‌کنند و به همین دلیل ممکن است قیمت فرش ۹ متری دستباف بیجار با دیگر فرش‌های ۹ متری دستباف متفاوت باشد.
طرح‌های فرش بیجار
این فرش دستباف ایرانی از نظر طرح تنوع بسیار زیادی دارد و در نتیجه دستتان را برای انتخاب طرحی که با سلیقه و دکوراسیون خانه هماهنگ باشد، باز می‌گذارد. از رایج‌ترین طرح‌های قالی بیجار می‌توانیم به فهرست زیر اشاره کنیم:
- انواع طرح شکارگاه
- نقش‌های افسانه‌ای و داستانی مثل لیلی و مجنون
- طرح‌های گل فرنگی مثل نخل هندی، گل فرنگ مستوفی، طره‌دار و…
- درخت مثل بید مجنون و گلدانی
- طرح ماهی مثل ماهی بیجار، زبیده و سگ ماهی
- طرح‌های شاه عباسی افشان، لچک ترنج دار و کف ساده
- طرح‌های هندسی، اسلیمی شکسته و سمن بر خانم
- طرح‌های اسلیمی دهن اژدری و سرداری
- طرح‌های تخیلی و ذهنی
- طرح خرچنگی و دار و گل
الیاف و مواد اولیه قالی بیجار
بیشتر فرش‌های بیجار در گذشته با استفاده از نخ پشم تولید می‌شدند و به همین دلیل قیمت فرش بیجار 3 متری هم بسیار بالا بود. در حال حاضر بیشتر از نخ پنبه یا ترکیب نخ پنبه و پشم برای بافت این فرش استفاده می‌شود و اگر برای پیدا کردن فرش بیجار بازار تهران را بگردید، ممکن است به سختی نوع بافته شده با پشم آن را پیدا کنید.
در تولیدی فرش دستباف رحیمی، این قالی ایرانی با نخ‌های پنبه باکیفیت منطقه کامیاران تهیه می‌شود که به صورت دستریس تهیه می‌شوند. این موضوع در کنار مرطوب کردن هر پود پیش از جای‌گذاری، استحکام فرش را بیشتر می‌کند. بعد از سفت کردن گره‌ها با ضربات محکم شانه، پودها خشک و منقبض می‌شوند و استحکام آن‌ها بالا می‌رود.
رنگ فرش بیجار
نخ بیشتر قالی‌های دستباف منطقه بیجار، با استفاده از مواد طبیعی رنگ می‌شوند و تمامی محصولات فرش رحیمی هم این ویژگی را دارند. این ویژگی دوام و مقاومت رنگ فرش در برابر آفتاب و شستشو را بالا می‌برد و جلوی پخش شدن رنگ فرش را می‌گیرد.
تنوع رنگ در فرش‌های بیجار بسیار زیاد است و در بافت برخی از آن‌ها از 27 نوع رنگ استفاده می‌شود. ممکن است هنگامی که قیمت فرش ۹ متری دستباف بیجار را می‌پرسید، با طیف وسیعی از رنگ‌های سرمه‌ای، قرمز، حنایی و سفید روبرو شوید.
انواع فرش بیجار
برخی معتقدند که بهترین قالی‌های بیجار توسط ایل شاهسون امیر افشاری بافته می‌شوند که محل زندگی آن‌ها شمال بیجار و تکاب آذربایجان غربی است. فرش بیجار بافته شده توسط این قوم در دسته فرش عشایری قرار می‌گیرد و به دلیل داشتن طرح‌های گلدار و شکسته شباهت زیادی با فرش‌های ایل افشار کرمان دارد. به همین دلیل قالی بیجار را گاهی با نام فرش بیجار افشار هم می‌شناسند.
همچنین برخی این فرش را با نام فرش گروس بیجار هم می‌شناسند که به تاریخچه شهر بیجار برمی‌گردد؛ زمانی که این شهر مرکز ولایت گروس بود و به همین دلیل نام این ولایت را روی فرش‌های بافته شده در بیجار می‌گذاشتند.
تفاوت فرش سنندج و بیجار
تفاوت عمده قالی بیجار با قالی سنندج، به طرح‌ها و نوع بافت آن‌ها برمی‌گردد. در بافت فرش‌های بیجار معمولا از گره ترکی استفاده می‌شود. همچنین تنوع طرح و رنگ و میزان شلوغی قالی‌های بیجار از کردستان بیشتر است. با این حال به دلیل نزدیکی این دو شهر به یکدیگر، ممکن است شباهت‌هایی از نظر طرح و رنگ در قالی‌های آن‌ها وجود داشته باشد.
راهنمای خرید قالی بیجار
بالا بودن قیمت قالی دستباف امکان تقلب و سودجویی در بازار آن را زیاد کرده است. در نتیجه هنگام خرید فرش بیجار دستباف حتما حواستان به نکات زیر باشد:
- هنگام پرو فرش، یک دستمال مرطوب روی فرش بکشید. اگر فرش رنگ پس داد، یعنی رنگ‌های آن مصنوعی است و ممکن است به مرور پخش شوند.
- فرش‌های بیجار در دو نوع پرز بلند و کوتاه بافته می‌شوند که قیمت فرش پرز بلند بیشتر است.
- حتما به یکنواخت بودن لبه‌های فرش دقت کنید؛ چون در بافت فرش دستباف احتمال خطا وجود دارد.
- حواستان به یکنواختی طرح فرش از پشت باشد.
خرید و قیمت فرش بیجار
در این مقاله به معرفی یکی از زیباترین و محبوب‌ترین فرش‌های دستباف ایرانی یعنی فرش بیجار پرداختیم و گفتیم چه ویژگی‌هایی دارد. همان طور که گفتیم، تولیدی فرش دستباف رحیمی یکی از معتبرترین تولیدکنندگان فرش دستباف بیجار است که محصولات آن با استفاده از پشم دستریس و رنگ‌های طبیعی فرش دستباف بافته می‌شوند.
برای اطلاع از قیمت فرش بیجار 3 متری و دیگر انواع آن، می‌توانید با شماره فرش رحیمی تماس بگیرید یا سری به صفحه اینستاگرام رحیمی کارپت بزنید.
